تبیین اهداف راهبردی و سیاست‌های مدیریت تنوع قومی در جمهوری اسلامی ایران

امروزه بیشتر کشورهای جهان از لحاظ ترکیب گروه‌های زبانی، مذهبی و قومی در وضعیت ناهمگن و متنوعی به سر می‌برند. عدم تجانس حاصل از تنوع قومی در کشورها سؤالات اساسی را درباره نحوه پاسخگویی به مسائل ناشی از این تنوع و سیاستگذاری قومی مناسب مطرح ساخته است. کشور ایران نیز از جمله کشورهایی به شمار می‌رود که همواره تنوع قومی داشته و سیاست قومی گوناگونی را در دوره‌های مختلف تجربه کرده است. بررسی تاریخچه تنوع قومی در ایران به‌ویژه در دوره معاصر نشان می‌دهد این مسئله یکی از بسترهای بهره‌گیری نخبگان قومی و کشورهای معارض برای فشار به حکومت‌های ایران در دوره معاصر بوده و هست. این مقاله تلاش دارد با بهره‌گیری از مدل سیاستگذاری عمومی بروس اسمیت و به کارگیری رویکرد کیفی پژوهش مبتنی بر روش تحقیق تحلیل مضمون، مسئله تنوع قومی و سیاست‌های جاری مرتبط با آن در نظام جمهوری اسلامی ایران را بررسی نماید. نتایج کدگذاری‌های کیفی انجام شده بیانگر آن است که سیاست‌های عمومی نظیر تمرکززدایی در سیاستگذاری، کادرسازی از میان اقوام، تقویت نظارت بر دستگاه‌های متولّی و اعمال تبعیض مثبت به نفع اقوام در بهبود آسیب‌های وضع موجود و تحقّق اهداف راهبردی مدیریت تنوع قومی به ویژه محتوای اسناد بالادستی و قانون اساسی کشور تأثیرگذار است.